KORNEAL ÇAPRAZ BAĞLAMA (CROSS-LİNKİNG)
Kornea rahatsızlıkları arasında en önemlilerden birisi olan keratokonus, kornea şişkinliği de dahil olmak üzere korneanın ilerleyici bir şekilde incelmesine veya bozulmasına neden olur.
Korneanın incelmesi ve bozulmaya başlaması, görüşünüzü olumsuz anlamda etkilemeye başlayan koni şeklinde bir çıkıntıya neden olur. Keratokonus semptomları şiddetlenirse kornea nakline ihtiyaç duyulur. Bununla birlikte çoğu keratokonus vakası kornea nakline gerek duymadan başarıyla iyileştirilebilir.
KERATOKONUS TEDAVİSİ CORNEAL CROSS LİNKİNG NEDİR?
Keratokonus ve kornea ektazisi, korneadaki kolajeninin zayıfladığı ve dışa doğru gerilmeye ve incelmeye başladığı dejeneratif durumlardır. Korneada zayıflama ve incelme, korneada kolajen bağlarının kopması veya gerilmesi sonucu oluşur. Zayıflamış kolajen kornea şeklini değiştirir ve ışığın göze nasıl girdiğini etkiler. Bu da bulanık görme ile sonuçlanabilir.
Keratokonusun tedavi edilmesini ve ilerlemesini durduran Corneal Cross Linking, son 5 yıldır sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Cross Linking, korneanın daha da zayıflamasını önlemek için riboflavin göz damlası (yani bir tür B vitamini) ve ultraviyole (UV) ışığının bir kombinasyonunu kullanan bir prosedürdür. Bu tedavinin amacı korneanın kolajen bağlarını güçlendirmektir. Cross Linking tedavisi, halihazırda meydana gelen bulanık veya çarpık görüşü tersine çevirmez, ancak görüşün giderek kötüleşmesini önlemeye çalışır.
Cross Linking tedavisinden önce, hastanın keratokonus veya kornea ektazisinin ciddiyetini belirlemek için tam bir göz muayenesine ihtiyacı olacaktır. Muayeneye bağlı olarak doktor, çapraz bağlama prosedürünün uygun bir tedavi seçeneği olup olmadığına karar verecektir. CCL tedavisi olmadan önce birtakım tetkiklerin yapılması gerekmektedir. Bu tetkikler ise şu şekilde listelenebilir:
•Hem gözlüklü hem de gözlüksüz bir biçimde görme düzeyinin ölçülmesi
•Damlalı ve damlasız kırma kusuru (refraksiyon)
•Korneanın kalınlığı
•Kornea topografisi
•Göz dibi (fundus) muayenesi
CROSS LİNKİNG TEDAVİSİ NASIL UYGULANIR?
Cross Linking tedavisinin uygulanabilmesi için öncelikle hastalığın ilerleyici olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Yapılan tetkikler sonucunda hastalığın ilerleyici olduğu tanısı konulursa daha sonra Corneal Cross Linking yani CCL tedavisi uygulanabilmektedir. Peki bu tedavi yöntemi nasıl uygulanır?
•Riboflavin/ B2 vitamini damlatma
•Öncelikle topikal anestezi yapılmakta ve damla ile göz uyuşturulmaktadır.
•Daha sonra topikal anestezik damla damlatıldıktan sonra spatül veya alkol yardımıyla korneanın epiteli mekanik olarak kaldırılmaktadır.
•Bu işlem sonrasında ise riboflavin yani B2 vitamini, kornea üzerine 5 dakika ara ile 2’şer damla damlatılır. Bu 30 dakikalık bir işlemdir.
UV Işığı Uygulaması:
30 dakikalık işlem sonrasında hasta biomikroskopa oturtulmaktadır.
Daha sonra ön kamarada riboflavin floresansı görülür ve ışık 4-5 cm uzaklıktan yaklaşık 7 milimetrelik bir alanda 30 dakika boyunca uygulanır.
Bu işlem sırasında her 5 dakikada bir göze 2’şer damla riboflavin damlatılmaktadır.
•En son, göze bandaj takılır ama göz kapatılmaz.
•Bu işlemler sonrasında göz 3 gün sonra tamamen iyileşmektedir. Bu 3 günlük sürede hasta ağrı, batma ve yanma hissedebilir. Tedavi sonrasında damlalar 1 ay süreyle kullanılmaktadır.
CROSS LİNKİNG TÜRLERİ
İki türü vardır: epi-off ve deneysel epi-on. (“Epi”, korneanın dış tabakası olan epitelin kısaltmasıdır.)
Epi-off tekniği, doktorunuzun damlaları yerleştirmeden önce epiteli çıkardığı anlamına gelir.
Epi-on ile doktorunuz, göz damlalarını koymadan önce göz damlası veya sünger ile epitelinizi gevşetir.
CORNEAL CROSS LİNKİNG AMELİYATINDAN SONRA
Corneal Cross Linking tedavisinden sonra yaklaşık 3 gün boyunca gözde ve başta ağrı hissedilebilir. Bununla beraber anestezinin etkisinin geçmesiyle beraber yanma ve batma olur. Ameliyattan hemen sonra yaklaşık 5-6 saat boyunca, şiddetli ağrı, kızarıklık, göz kapaklarında şişme ve bulanık görme yaşanabilir. Bunlar son derece normal etkilerdir. Bu gibi durumlarla baş edebilmek için eve gider gitmez loş ışıkta dinlenmeniz gerekmektedir. Bununla beraber ağrı kesici alabilir, gözler kapalıyken göze soğuk uygulama da yapabilirsiniz. Ameliyatın 1. ve 3. gününde kontrol yapılır ve koruyucu amacıyla koyulan lens çıkarılır. Bu sayede batma ve bulanık görmeler biraz daha iyileşecektir. Corneal Cross Linking tedavisinden sonra keratokonus artık ilerlemeyecek, yani kornea gün geçtikçe incelmeyecektir. İyileşme sürecinde gözde kaşınma isteği olabilir, bu süreçte göz ovalanmamalı ve kaşınmamalıdır.
CROSS LİNKİNG AMELİYATI YAN ETKİLERİ
Çoğu ameliyatta olduğu gibi, kornea çapraz bağlama bazen aşağıdaki gibi sorunlara neden olabilir:
•Göz enfeksiyonu
•Göz ağrısı veya şişme
•Kornea veya epitelde hasar
•Bulanık görme, puslu görme veya diğer görme sorunları
Operasyon öncesi, doktorunuza bu sorunları yaşama şansınızı sorun.
CROSS LİNKİNG AMELİYATI İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR
Cross Linking uygulaması sırasında uyanık mıyım?
Hastalar genellikle tedavi sırasında uyanıktır. Bu özellik hastalar için çok iyi sonuç verir. Birçok hasta işlem sırasında müzik, podcast, sesli kitap vb. dinler ve ağrı olmaz.
Operasyon ne kadar sürer?
Cross Linking işlemi 75-90 dakika sürer. Ameliyat sonrası araç kullanımı ve yanınızda size eşlik edecek bir refakatçi konusunu önceden ayarlamanızda fayda vardır.
Cross Linking operasyonu sırasında acı hissedilir mi?
Operasyon öncesinde ve işlem boyunca aralıklarla anestezik damla damlatıldığı için Cross Linking ağrısız bir işlemdir. Operasyon hastalar için oldukça konforlu geçer. Ancak işlem sonrasında epitel iyileşmesi tamamlanana kadar hastalarda yanma, batma, sulanma ve ağrı şikayetleri olabilir.
İşlemden önce kontak lenslerimi çıkarmam gerekecek mi?
Evet. Doktorunuz muhtemelen ameliyattan önce birkaç hafta sert kontakt lens takmayı bırakacaktır ve tedaviden sonra yaklaşık 1 ay tekrar takmamanızı isteyebilir.
Cross Linking kimlere uygulanmaz?
Korneada leke ya da çatlaklık olan ve korneası çok incelmiş ileri evre keratokonus hastalarında Cross Linking uygulanamamaktadır. Bu nedenle erken tanı ve erken müdahale son derece önemlidir.
Cross Linking ile birlikte kombine edilen tedaviler var mı?
Son yıllarda, uygun hastalarda Cross Linking ile birlikte PRK / No Touch Lazer kombine edilebiliyor. Erken teşhis edilmiş, kornea kalınlığı iyi olan keratokonus hastalarında bu kombinasyon tercih edilebiliyor. Bu kombinasyonun amacı ise, bir taraftan korneada Cross Linking işlemini yaparak hastalığı durdurmak, diğer taraftan da PRK ya da No-Touch Lazer ile gözün refraksiyonunda az da olsa bir düzeltme yaparak hastanın düzeltilmemiş görme keskinliğinde artışa yol açabilmektir.
Corneal Cross Linking operasyonu sonrası neler değişecek?
Corneal Cross Linking (CCL) tedavisi ile beraber iyileşme sürecine gireceksiniz. Tedavinin ardından 7 ila 10 gün arasında bulanık görme sorunu yaşanacaktır. İlk 1 ayda kimi zaman net kimi zaman bulanık görebilirsiniz. Korneal çapraz bağlama yani Corneal Cross Linking tedavisi, korneanın dokularını güçlendirir. İlerleyen dönemlerde görme kalitesi daha da netleşecektir. Ameliyattan yaklaşık 3 ay sonra mutlaka doktor kontrolüne gidilmesi gerekmektedir. Bununla beraber 6 ay boyunca doktorunuzun sizin için planladığı tedavi yöntemlerini de mutlaka izlemelisiniz.
AMELİYAT SONRASI NORMAL YAŞAMA NE ZAMAN DÖNÜLÜR?
Ameliyat sonrasında 3. günden itibaren normal hayatınıza dönebilirsiniz. Tabii bu kişinin vücuduyla alakalı bir durumdur. Bazı insanlar 3 günde kendine gelirken bazıları için bu süre biraz daha fazla olabilir. 7 günlük bir istirahatten sonra ise işe dönülebilir.